Kancelara Radcy Prawnego
Paulina Jaczyńska
Skontaktuj się z Kancelarią Radcy Prawnego Paulina Jaczyńska
Każda sprawa alimentacyjna jest inna. Niezależnie od tego, czy dopiero planujesz złożyć pozew o alimenty, czy masz problem z egzekucją alimentów – skorzystaj z profesjonalnej pomocy prawnej.
Jako radca prawny z doświadczeniem w sprawach rodzinnych, pomogę Ci:
- przygotować pozew o alimenty,
- zgromadzić odpowiednie dowody,
- reprezentować Cię przed sądem,
- skutecznie wyegzekwować zasądzone alimenty.
Nie czekaj – zadbaj o bezpieczeństwo finansowe swoje i swojego dziecka.
Pierwszy krok należy do Ciebie.
KANCELARIA RADCY PRAWNEGO
PAULINA JACZYŃSKA
Pon - Pt: 9:00 - 17:00
+48 789 019 861
Dłużnik alimentacyjny nie uwolni się od alimentów wypłacanych przez Fundusz Alimentacyjny
Rozwód małżonków, posiadających małoletnie dzieci pociąga za sobą skutek w postaci ustalenia alimentów na dzieci.
Ich wysokość zależy przede wszystkim od usprawiedliwionych potrzeb małoletniego, ale również od majątkowych i zarobkowych możliwości rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy reguluje kwestię alimentów, sposób ustalania ich wysokości, możliwości obniżenia, podwyższenia czy ustalenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.
W toku postępowania rozwodowego lub sprawy o alimenty bierze się pod uwagę wszystkie wydatki związane z kosztami utrzymania dziecka oraz możliwości finansowe rodzica zobowiązanego do alimentów. Na tej podstawie ustala się kwotę alimentów, która odpowiada zarówno wymaganiom dziecka jak i sytuacji rodzica.
Pomimo tego, często zobowiązani nie płacą alimentów a liczba dłużników alimentacyjnych stale rośnie.
Według aktualnych danych liczba dłużników alimentacyjnych w Polsce zbliża się do 300 tysięcy a łączny dług przekracza 16 miliardów złotych. Zdecydowaną większość, bo 96 procent, dłużników stanowią mężczyźni.
Fundusz alimentacyjny – co to jest i jaka jest jego funkcja?
Fundusz Alimentacyjny to system wsparcia finansowego osób uprawnionych do otrzymania alimentów, którzy tych alimentów nie otrzymują od rodzica zobowiązanego od alimentacji a egzekucja alimentów jest bezskuteczna.
Innymi słowy, jeśli zobowiązany do alimentacji ojciec nie płaci na rzecz dziecka, alimentów zasądzonych orzeczeniem sądowym a komornik nie jest w stanie wyegzekwować zasądzonej kwoty, to dziecko któremu należą się alimenty, może złożyć wniosek o uzyskanie świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego.
Wówczas FA niejako „zakłada” brakującą kwotę alimentów za zobowiązanego do alimentacji. W konsekwencji rodzic, na którym ciąży obowiązek alimentacyjny, a który tych alimentów nie płaci, staje się dłużnikiem Funduszu.
W wielu sytuacjach FA wypłaca alimenty należne dzieciom od kilku a nawet od kilkudziesięciu lat a po stronie zobowiązanego rodzica rośnie zadłużenie.
Funkcją Funduszu Alimentacyjnego było zapewnienie dzieciom minimum socjalnego oraz kosztów ich usprawiedliwionego utrzymania w przypadku, gdy rodzic zobowiązany do utrzymania dziecka nie wypełniał swojego obowiązku.
Zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 323 z późn. zm.) z dniem wejścia w życie ustawy fundusz alimentacyjny, zwany dalej "funduszem", przechodzi w stan likwidacji.
Długi alimentacyjne w stosunku do Funduszu pozostają wymagalne
Obecnie Prezes ZUS jest likwidatorem Funduszu Alimentacyjnego i ma uprawnienia do dochodzenia zaległości od osób, w zastępstwie których Fundusz wypłacał kwoty alimentów uprawnionym.
Zatem dłużnicy alimentacyjni aktualnie posiadają zobowiązanie majątkowe wobec ZUS.
Zgodnie z lipcową Uchwałą Sądu Najwyższego zobowiązania majątkowe wobec ZUS mają charakter publicznoprawny a nie prywatnoprawny (tak jak alimenty zwykłe należne dziecku na podstawie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Zobowiązania o charakterze publicznoprawnym przedawniają się rzadko, tj. tylko w wymienionych przez prawo przepisach. Przepisy te nie przewidują przedawnienia należności z Funduszu Alimentacyjnego.
Przypomnijmy, że dłużnikiem Funduszu jest rodzic, który nie płacił alimentów a za którego FA wypłacał dziecku świadczenie. W tym przypadku ZUS, ma prawo ścigać dłużnika Funduszu aż do momentu spłacenia całego długu alimentacyjnego. Zasada ta dotyczy zarówno dłużników alimentacyjnych „starego” Funduszu (działającego do 2004r.) jak i reaktywowanego Funduszu w 2006r.
Przepis art. 27 ust. 3 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów stanowi, że należności przypadające od dłużnika alimentacyjnego z tytułu świadczeń wypłaconych z FA, podlegają ściągnięciu wraz z odsetkami w drodze egzekucji sądowej na podstawie przepisów o egzekucji świadczeń alimentacyjnych.
Dług alimentacyjny pozostaje zadłużeniem do momentu spłacenia go przez dłużnika. Co więcej, fakt wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego nie będzie wpływał na wymagalność długu – ZUS w dalszym ciągu będzie mógł żądać spłaty powstałego długu alimentacyjnego.
Podsumowując, zobowiązanie dłużnika alimentacyjnego wobec Funduszu nie przedawni się. Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie mógł żądać od rodzica zobowiązanego do alimentacji spłaty całej kwoty wypłaconej przez FA na rzecz dziecka, wraz z odsetkami.
Czy dług alimentacyjny można umorzyć?
Co do zasady – tak.
Dług alimentacyjny może zostać umorzony w całości lub w części, jeżeli obiektywne okoliczności uniemożliwiają wywiązanie się z obowiązku alimentacyjnego.
Jednak umorzenie należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego stanowi wyjątek od zasady i powinno być interpretowane ściśle (Wyrok NSA z 14.05.2025 r., I OSK 967/24).
W świetle aktualnego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego należy wskazać, że umorzenie tych należności nie będzie łatwe.
Sądy wskazują, że zasadniczo sytuacja życiowa i majątkowa każdego z dłużników alimentacyjnych jest trudna.
Dlatego też dłużnik, ubiegający się o umorzenie długu, powinien wyróżniać się na tle innych dłużników. Zła sytuacja finansowa, rodzinna, brak uzyskiwania dochodów, czy uzyskiwanie dochodów na poziomie wynagrodzenia minimalnego nie będą stanowiły przesłanki umorzenia długu alimentacyjnego – bowiem są to cechy charakterystyczne dla każdego dłużnika, za którego świadczenia wypłacał Fundusz Alimentacyjny.
Za umorzeniem długu mogłaby przemawiać całkowita niezdolność do pracy czy zły stan zdrowia, nierokujący poprawy i uniemożliwiający podjęcie pracy zarobkowej.
Niemniej jednak, Sądy stoją na stanowisku, że wniosek o umorzenie długu powinien być przede wszystkim poprzedzony złożeniem wniosku o odroczenie terminu spłaty lub wniosku o rozłożenie długu na raty, bowiem dłużnik powinien dążyć do spłaty swojego zadłużenia. W szczególności kiedy na szali stoi dobro dziecka i zapewnienie podstawowych potrzeb socjalnych.
